U autorskom tekstu Dereka Šoleta, savjetnika Stejt departmenta SAD i Gabrijela Eskobara, specijalnog izaslanika SAD za Zapadni Balkan, objavljenom u Koha.net i Kossev medijima, ponovo su pozvali na osnivanje Zajednice opština sa srpskom većinom.

Podsjećajući da su tokom proteklih nedelja, zajedno sa specijalnim predstavnicima dijaloga Francuske, Njemačke, Italije i EU, otputovali u Beograd i Prištinu kako bi ohrabrili obije strane da prihvate prijedlog EU da dvije zemlje normalizuju odnose, prekinu ciklus kriza i konfrontacija, i odlučno napreduju u evropskim integracijama, izjavljuju da je ovo historijska prilika za koju vjeruju da obe strane treba da iskoriste.
Šole i Eskobar su takođe rekli da je jedan od najvažnijih ciljeva Amerike na Zapadnom Balkanu da pomogne u stvaranju uslova za zdrave, mirne i stabilne odnose Srbije i Kosova.
Visoke američke diplomate su kazale da je bilo mnogo diskusija o Zajednici, ali da je sada, prema njihovim riječima, došlo vrijeme da se jasno pokaže šta Zajednica jeste, a šta nije.
„Uopšteno govoreći, Asocijacija bi bila struktura za opštine sa većinskim etničkim srpskim stanovništvom za koordinaciju pitanja i usluga kao što su obrazovanje, zdravstvena zaštita, urbano i ruralno planiranje i lokalni ekonomski razvoj – drugim riječima, funkcije za koje su sve opštine na Kosovu odgovorne“.
„To je način da se poboljša svakodnevni život građana, stvori povjerenje između etničkih Srba i centralne vlade, da se osiguraju bolje veze između sjevera i ostatka zemlje i da se stvore mehanizmi da Srbi više učestvuju u društvenom životu Kosova. piše u ovom autorskom tekstu, poslatom za objavljivanje u dva kosovska medija, Koha, na albanskom jeziku i Kossev na srpskom jeziku.
Kažu da se oštro protive stvaranju bilo kakvog etničkog sastava nalik Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovini i da međunarodna zajednica ne pokušava da nametne riješenje.
„Umesto toga, tražimo od Kosova da pruži svoju viziju za Zajednicu i spremni smo da pružimo stručnost i političku podršku kako bismo osigurali da ona funkcioniše u najboljem interesu Kosovara.
Šole i Eskobar navode da bi opštine sa zajedničkim interesima, jezikom i kulturom mogle efikasnije da rade zajedno na riješavanju zajedničkih izazova u pružanju javnih usluga, kroz ekonomiju i razmenu najboljih praksi.
Prema njihovim riječima, Zajednica ne bi dodala novi nivo izvršne i zakonodavne vlasti Vladi Kosova.
„Ovaj važan princip datira još iz Ahtisarijevog prijedloga. Opštine sarađuju u zajedničkom upravljanju jurisdikcijama u okviru legitimnih kosovskih institucija i struktura. Omogućavanjem određenim opštinama da efikasnije vrše ovlašćenja koja već imaju, izbeglo bi potrebu da građani Kosova traže usluge od nelegalnih paralelnih struktura – kao što mnogi sada čine – i sačuvalo bi transparentnost i zakonitost strukture nove prema i u okviru kosovskog zakona“.
Naveli su da je "važno naglasiti da Zajednica opština sa srpskom većinom ne bi bila monoternička".
„To bi bile opštine sa srpskom većinom u kojima žive ne samo etnički Srbi, već i druge grupe – Albanci, Bošnjaci i drugi – čija se prava takođe moraju obezbijediti i zaštititi“, kažu oni.
„Kao najbliži prijatelji i saveznici Kosova, vjerujemo da će, radeći na uspostavljanju Zajednice, Kosovo ispuniti kritični element neophodan za izgradnju svoje pravedne budućnosti kao suverene, multietničke i nezavisne, integrisane države u evroatlantske structure”, zaključuju Šole i Eskobar.

Kosovo i Srbija su, uz posredovanje Europske unije, potpisale sporazum o formiranju Zajednice opština sa srpskom većinom  2013. godine. 2015. godine potpisan je još jedan sporazum oko, kako je navedeno, principa ove Zajednice ali Ustavni sud Kosova je te iste godine utvrdio da sporazum nije u punoj saglasnosti sa Ustavom, ali da se članovi mogu usaglasiti.
Srbija traži da Kosovo primjeni postignute sporazume, ali se Vlada Kosova izjasnila protiv monoetničkog udruživanja.

Autor: Redakcija na bosanskom jeziku- RTK