Danas se navršava 24 godine od početka NATO bombardovanja na tadašnju SR Jugoslaviju a nakon neuspješnih pregovora o prekidu sukoba na Kosovu, koji su se vodili u Rambujeu i Parizu. NATO je ovu intervenciju preduzeo sa ciljem da spriječi nasilje nad kosovskim Albancima od strane srpskih snaga.

NATO je 24. marta 1999. godine u 20:00 započeo  kampanju bombardovanja Jugoslavije. To su bile NATO rakete koje su lansirane iz Napulja u Italiji ka područjima bivše Jugoslavije. Za cilj su imali samo srpsko-jugoslovensku vojsku na Kosovu i u Srbiji. Ovo je bila prva operacija NATO-a u 50-godišnjoj historiji protiv jedne suverene države.

Napad je pokrenut bez punog odobrenja Saveta bezbednosti UN, ali za koji su SAD i zapadni saveznici bili odlučni. Vrhovni komandant NATO-a za Evropu bio je general Vesli Klark.

Razni svjetski lideri su izjavili da je ova intervencija NATO-a urađena u humanitarne svrhe. Međutim, ona je takođe  pokrenula debate o legitimnosti međunarodne intervencije protiv suverene države kakva je bila Srbija.

Tadašnji američki predsjednik Bil Klinton je tog dana, 24. marta 1999. godine, rekao da je ta intervencija bila neophodna da bi se sačuvala egzistencija kosovskih Albanaca od Miloševićevog režima.

Profesor međunarodnog prava Afrim Hoti kaže da nema sumnje da je intervencija bila legitimna.

„U smislu legitimiteta, mislim da nema ni najmanje dileme, jer je ovom akcijom čitav jedan narod spašen od istrebljenja, a daje mu legitimnost i u humanitarnom i moralnom smislu, ali i u političkom smislu jer je intervencija izršena nad agresorskim režimom“, rekao je Hoti.

Ekspert za međunarodne odnose Šćiprim Pulja rekao je da ova godišnjica posvijećenosti NATO-a pitanju Kosova pokazuje napor skoro dve godine oslobodilačkog rata na Kosovu. Posebnu težinu ima činjenica da je danas država Kosovo međunarodno priznata i da ima savez sa zapadnim zemljama.

„Mogu da istaknem da su Deklaracija o nezavisnosti i Ustav Republike Kosovo akti koji izričito naglašavaju kakva je država Kosovo danas. Naši napori se krunišu uspjesima vezanim za savezništvo sa prijateljskim zemaljama i važnije je da mi, kao deo Zapadnog Balkana, imamo te saveze sa zapadnim zemljama. Jednom smo pokazali ozbiljnost u izgradnji države, zahvalni državama članicama NATO-a, a potom i onim članicama Evropske unije koje dijele iste težnje i cjelokupno stanovništvo, ali i institucije i institucionalni lideri imaju istu posvijećenost kao i ceo zapadni svijet“, rekao je Pulja.

Tokom 78 dana vazdušnih napada NATO-a, Srbija je intenzivirala svoje napade na OVK i albanske civile. Stotine hiljada albanskih izbjeglica doživelo je dramu egzodusa u Makedoniji, Albaniji i Crnoj Gori. U teškim životnim uslovima, u kampovima prikazanim kao slike koje su bile u suprotnosti sa bilo kojom međunarodnom normom ljudskih prava, jedina nada kosovskih izbjeglica je bila u vojnim avionima NATO-a, koji su nastavljali napade.

Sve se završilo početkom juna 1999. godine, kada je Milošević prihvatio Kumanovski sporazum kojim je ptvoren put za usvajanje Rezolucije 1244 Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija.

12. juna 1999. godine počelo je raspoređivanje približno 50.000 vojnika iz 36 zemalja svijeta. Danas, 24 godine nakon ove intervencije, mirovne trupe KFOR-a su u manjem broju, stacionirane u različitim dijelovima Kosova .

Autor: Meliha Muric , Radio Kosovo 2